Sosyolojinin Tanımı ve Konusu Nedir?

Toplumbilim olarak da ifade edilen sosyoloji, genç bir bilim olsa da konuları çok eskilere dayanır. Çünkü insan sosyal bir varlıktır ve var olduğu andan itibaren de bir toplumsal yaşam içinde bulunmuştur. Bu nedenle de sosyolojinin başlıca konusu toplum ve toplum içinde şekillenen ilişkilerdir. Ayrıca sosyoloji, insanlar arasındaki ilişkilere bağlı olarak ortaya çıkan; toplumsal grup ve kurumları, toplumsal olay ve olguları, kültürü, toplumsal tabakalaşmayı, toplumsal değişim ve çözülmeyi de inceler. 

Sosyolojinin kelime anlamı “toplum bilimi” dir. Sosyoloji bilimiyle uğraşan kişiye ise sosyolog denir. 

Sosyolojinin ele aldığı konulardan başlıcalarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: 

Toplumsal ilişkiler (değerler, roller, kurallar vb.) 

Toplumsal gruplar (akraba, arkadaş, meslek grupları vb.) 

Toplumsal kurumlar (aile, ekonomi, din vb.) 

Toplumsal tabakalaşma (toplumsal sınıflar vb.) 

Toplumsal davranış kalıpları (gelenekler, görenekler vb. kültürel ögeler) 

Toplumsal hareketlilik (göç, toplumsal değişme, gelişme vb.) 

Sosyal davranış örüntüleri 

Sosyal gruplar (kümeler), grup içi ve gruplar arası ilişkiler 

Sosyal grupların yapıları ve bu yapıda oluşan değişmeler 

Bireyin grup içindeki statüsü, rolü, uymak zorunda olduğu kurallar 

Toplumsal ve kültürel değişmeler, bu değişmelerin neden ve sonuçları 

Doğayı fizik, kimya, biyoloji, astronomi gibi doğa bilimleri, toplumu sosyoloji, ekonomi, siyaset bilimi gibi toplum bilimleri konu edinir.

Toplumla ilgili her şey sosyolojinin konusudur. Toplumu ve toplumsal olayları; tarih, hukuk, antropoloji, coğrafya, siyaset bilimi ve ekonomi gibi bilimler de ele alır. Fakat bu bilimler, toplumsal olayların sadece bir yönüyle ilgilenir. Örneğin; tarih geçmişteki olayları, ekonomi ekonomik olayları ele alır. Bütün bu olaylar aynı zamanda toplumsal olaydır. Bu nedenle sosyoloji; toplumsal olayları tarihî, ekonomik ve hukukî yönleriyle bütünlük içinde ele alır. 

Sosyoloji; toplumu ve toplumsal olayları neden sonuç ilişkisi içinde, çeşitli yönleriyle, bütüncü bir bakış açısıyla ve olduğu gibi ortaya koymaya çalışan bilimdir. Toplumu ve toplumsal ilişkilerin neden olduğu olay ve olguları konu olarak alır. Sosyoloji için amaç, olanı olduğu gibi ortaya koymaktır. Bu nedenle kural koyan (normatif) bir bilim değildir. Sadece olayları ortaya koyar ve benzer olaylardan genellemelere ulaşır.